طراحی فضای شهری با رویکرد احیای هویت بومی (نمونه موردی: امامزاده یحیی(ع)، شهر ساری)

طراحی شهری به عنوان دانشی مدون برای ارتقای کیفیت محیط های انسان ساخت، همواره داعیه توجه به ارزش های فرهنگی و هویت خاص هر منطقه را داشته و دارد. اما شهرهای معاصر روز بروز بیشتر شبیه به هم می شوند. این مسئله در شهرهای مختلف یک کشور نمود بیشتری یافته است. دلیل این امر را می توان نادیده انگاشتن خرد فرهنگ ها و هویت اقلیت ها (اقوام) دانست؛ که معمولاً در زیر چتر هویت ملی محو می شوند. هویت خاص هر قوم از آنجا واجد اهمیت است که «قوم» به عنوان یک گروه یا قشر خاص اجتماعی دارای هویت اجتماعی مختص به خود است. در نتیجه رفتارهای اجتماعی خاصی از خود بروز می دهد، ارزش ها و آرمان هایی دارد و برای حفظ ارزش ها و رسیدن به آرمان ها شیوه خاصی برای زندگی دارد و محیط زندگی خود را به شیوه خاصی شکل می دهد. آنچه در شهر های معاصر در قالب شکل دهی به فضاهای شهری در حال رخ دادن است نه تنها بر هویت خاص فرهنگی اقوام مختلف تاکید نکرده بلکه به شدت در حال یکسان سازی و نادیده انگاشتن رفتارها، شیوه زیست و جهان بینی خاص اقوام مختلف است. پژوهش حاضر به بازشناسی مفهوم هویت و تاکید خاص بر هویت قومی به عنوان حلقه مغفول مراتب هویتی در فضاهای شهری و شناسایی معیارهای مولفه های هویت قومی و نحوه بازنمایی آن ها در مولفه های کیفیت فضاهای شهری پرداخته و راهکارهایی در جهت حفظ و تقویت هویت قومی فضاهای شهری ارائه می دهد. بدین منظور در این تحقیق پس از بررسی ادبیات نظری موضوع و تدوین چارچوب نظری تحقیق و با استفاده از روش مشاهده در برداشت الگوهای رفتاری، معیارهای موثر بر حفظ و ارتقای هویت قومی مازنی در محدوده اطراف امامزاده یحیی(ع) شهر ساری سنجش و طرح پیشنهادی ارائه شده است. یافته های تحقیق نشان دهنده تأثیر قابل توجه مولفه های تاریخ، جهان بینی، رفتار و محیط زیست در حیات هویت هر قوم است. محیط زیست به عنوان موضوع فعالیت های طراحی شهری حلقه واسط این دانش با بحث هویت در علوم اجتماعی می باشد؛ لذا برقراری پیوند میان هر کدام از مولفه ها با مولفه محیط زیست و در واقع فراهم شدن بستر مناسب برای بروز و تجلی تاریخ ، جهان بینی و رفتار خاص مردمان هر دیاری حوزه فعالیت های طراحی شهری در زمینه هویتمند نمودن فضاهای شهری است.